Verhalen

In 1940 begon voor Nederland de Tweede Wereldoorlog. In de vroege ochtend van 10 mei 1940 viel het Duitse leger Nederland binnen. In Didam vond destijds een vreemd incident plaats. Bij een versperring aan de Wilhelminastraat arriveerde rond 02.15 uur een rijwielcolonne van 27 of 28 soldaten en een groepscommandant in Nederlands uniform. De commandant van de groep meldde dat zij opdracht hadden zich per fiets naar Apeldoorn te begeven.
U heeft het al in deze krant kunnen lezen: pand ‘Abelskamp’ in Tolkamer wordt gesloopt. Het voormalige warenhuis staat al jaren te verkrotten. De gemeente heeft gelukkig kunnen ingrijpen en het pand opgekocht. Op de plek in de Hoofdstraat zal een parkeerterrein komen met een plantsoen. Mogelijk zullen er in de toekomst woningen worden gebouwd. Kijk, dat vind ik nou mooi; inbreiden in plaats van uitbreiden.
Mijn eerste stagedag als leerkracht was op basisschool De Driehoek in Aerdt. Sterker nog; het was mijn allereerste dag van de lerarenopleiding. Na twee afgebroken studies wist ik het even niet meer. Toch eerst maar in dienst of eerst nog iets anders proberen? Uiteindelijk ging ik in de vroege herfst van 1988 eens informeren op de pabo. “Als je komende maandag begint, dan kun je het eerste jaar nog halen”, kreeg ik te horen.
Er was eens een jongeman die monnik wilde worden in een boeddhistisch klooster. Om zich voor te bereiden bezoekt hij een oude leraar en vraagt: “Meester, kunt u mij zeggen hoe ik goed moet leven?” De meester antwoordt met slechts een woord: “Aandacht.” De jongeman denkt even na en vraagt: “Kunt u daar iets meer over vertellen?”, en de meester antwoord met: “Aandacht. Aandacht”.
Enkele jaren geleden organiseerden Erfgoed Gelderland en Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers een talentenjacht voor streektaalzangers/zangeressen onder de fraaie, maar niet zo heel erg streektaalachtige titel Puur Gelderse Sound. Zonder grote verwachtingen besloten Frans van Gorkum en ik als het duo Mulder & Van Gorkum een gooi te doen naar eeuwige roem.

Hönd

reactiedatum 2016
Wat is nou echt kenmerkend voor de Liemers? Dan denk ik in de eerste plaats aan de typerende streektaal. Het is een overgangstaal tussen het Achterhoeks (Nedersaksisch) en het Zuid-Gelders (Nederfrankisch). Het Zuid-Gelders, het Noord-Limburgs en de dialecten tot ver bezuiden het Duitse Kleve worden ook wel Kleverlands of Kleverländisch genoemd. Zo zie je maar weer dat de huidige staatsgrens jonger is dan de oude taalgrens.
In een lichtgrijs verleden was Didam de Liemerse hoofdstad van de popmuziek. Frank Gesthuizen en andere enthousiaste muziekliefhebbers haalden talloze artiesten naar het dorp: Raymond van ’t Groenewoud, Margriet Eshuijs, Cuby + Blizzards, Ten Years After, De Dijk, Snowy White en ga zo maar door. Zelfs de band Vandenberg kwam tussen Japanse en Amerikaanse tournees naar de Diemse markthal.
De namen van de prehistorische periodes bronstijd en ijzertijd zijn afgeleid van de nieuwe materialen die na de steentijd werden gebruikt voor het maken van werktuigen en wapens. Wat een ontdekking moet het zijn geweest dat men uit bepaalde gesteenten koper of ijzer kon smelten door verhitting! Dit verruimde de mogelijkheden van de mensen om te overleven in de nog sterk natuurlijke omgeving.
De oudste overblijfselen van aanwezigheid van mensen in de Liemers dateren van het eind van de oude steentijd, ca. 8.800 voor Christus. Deze mensen waren nomaden, die leefden van jacht, visvangst en het verzamelen van knollen en vruchten. Pas veel later, tijdens de nieuwe steentijd, werd er ook landbouw bedreven in de Liemers. Toen ontstonden er vaste nederzettingen, die gebonden waren aan de landbouwgronden. Wat we er vooral van hen aantreffen zijn de werktuigen van…
Na de val van Napoleon leek het er even op, dat de voormalige Kleefse delen van de Liemers gewoon Nederlands zouden worden. Maar de Pruisen kwamen er toch nog een paar jaar terug. Pas op 1 juni 1816 kon er feest worden gevierd in Zevenaar en in Lobith zelfs pas op 1 maart 1817.
In de onveilige samenleving van de middeleeuwen waren steden vaak de plaatsen, waar men zich veiliger kon voelen. Het waren ook de centra van ambachten en handel. Vanaf 1200 ontstonden er steden in de regio rondom de Liemers. Maar het gebied moest lang op zijn eigen stad wachten.
Landschapshistoricus Ferdinand van Hemmen heeft een droom: duurzaam wonen in de Nederlandse delta. Misschien kan de Liemers hieraan bijdragen. Hier wordt sinds jaar en dag de waterverdeling van Nederland geregeld. Het gebied zal in geval van nood ook wateroffers moeten brengen voor de veiligheid van het hele land.