Op 6 juni 1944 landden soldaten uit Amerika, Groot-Brittannië en Canada op de stranden van Normandië in Frankrijk. Dit was het begin van de langverwachte bevrijding van West-Europa. Drie maanden later probeerden de geallieerden met operatie Market Garden de brug bij Arnhem te veroveren. Helaas lukte dat niet, daardoor duurde de oorlog nog een lange winter langer. De Liemers lag precies in het gebied waar gevochten werd, het frontgebied. Hoe het er aan toe ging en hoe de Liemers is bevrijd lees je hieronder.

Op 6 juni 1944 landden Amerikaanse, Britse en Canadese troepen op de stranden van Normandië. De langverwachte bevrijding van West-Europa was begonnen. Drie maanden later koos het geallieerde opperbevel voor een korte, gerichte aanval op een smal gedeelte van het front. Door een combinatie van verkeerde inschattingen, slechte onderlinge communicatie, foute aannames en pure pech lukte het de geallieerden toen niet om de Rijnbrug bij Arnhem in te nemen. De oorlog liet zich nog een lange winter voortslepen en de Liemers werd frontgebied.

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog speelde de Liemers een belangrijke rol in het plan van de Duitsers om Nederland binnen te vallen. Ze wilden met een gepantserde trein de brug bij Westervoort oversteken. Daar wilden ze de Nederlandse soldaten verrassen en verslaan. Als dat lukte, konden ze snel verder Nederland in. Hoe dat gegaan is? Je leest het hier.

De Liemers speelde aan het begin van de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol in het Duitse aanvalsplan. Zo hadden de Duitsers de bedoeling om met een overvalploeg, gecombineerd met een gepantserde trein, de Nederlandse verdediging van de drie bruggen over de IJssel bij Westervoort bij verrassing te overrompelen. Als de Duitsers erin zouden slagen om die bruggen ongeschonden te veroveren dan was een snelle doorstoot naar de Grebbelinie mogelijk.

Hoe lang wonen er eigenlijk al mensen in de Liemers? Vanaf 8.800 voor Christus wonen hier al mensen en misschien wel langer… De eerste bewoners trokken van plek naar plek, pas later gingen de mensen op een vaste plek wonen. Hoe we dat weten? Lees snel verder!

Op 15 februari 1856 reed de eerste trein Zevenaar binnen! De stoomtrein reed van Arnhem naar Emmerich en kwam ook langs station Zevenaar. Dat was toen een groot monumentaal gebouw dat was opgericht door de Nederlandsche Rhijnspoorweg (N.R.S.). Treinen kwamen vanuit Amsterdam en Rotterdam. De twee belangrijkste havens van Nederland hadden zo een directe verbinding met het Duitse industriegebied. Heel belangrijk voor de handel. En voor de Liemers!

Nederland bleef tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal. Toch voelde de bevolking van de Liemers de gevolgen van de oorlog. Het Duitse leger vestigde zich in Elten. Er kwam een speciaal kamp in Didam en toen de oorlog eindigde kwamen er heel veel krijgsgevangen naar Nederland. Waarom dat was? Lees het hier.

Op 17 september 1944 startte vanuit Engeland Operatie Market Garden om Duitsland aan te vallen via Nederland. Vanuit de lucht wilden ze de bruggen over de Maas, Waal en Rijn veroveren. Daarna zouden de grondtroepen snel kunnen doorstoten. Voor de bewoners die in dit gebied woonden, dus ook de mensen in de Liemers, werd het te gevaarlijk. Ze moesten weg, op zoek naar een veilige plek. Waar kwamen ze terecht?

Op 17 september 1944 startte vanuit Engeland een grootschalige luchtlandingsoperatie, Operatie Market Garden. Het plan bestond uit twee delen, het luchtlandingsgedeelte, 'Market' en het grondoffensief, 'Garden'. De bedoeling was, dat de luchtlandingstroepen de bruggen over de grote Nederlandse rivieren, Maas, Waal en de Rijn, zouden veroveren waarna de grondtroepen snel zouden kunnen doorstoten naar het IJsselmeer.

In 1789 begon in Frankrijk de Franse Revolutie. De mensen in de Liemers dachten niet dat dit ook hun leven zou veranderen. Toch veranderde er een heleboel in de Liemers. Wat ze er hier van merkten? Lees er hieronder meer over.

In een provincie aan de grens is smokkelen van alle tijden. Uit de Liemers zijn veel smokkelverhalen bekend. Een van de bekendste verhalen is dat van een smokkelactie waarbij niet de goederen over de grens werden gesmokkeld, maar de grens zelf werd verlegd. Dit was de Eltense Boternacht. Het was de grootste legale smokkelactie in de geschiedenis van Gelderland. Lees snel verder om erachter te komen hoe dat is gegaan.

De familie Van den Bergh was in de Middeleeuwen een van de belangrijkste adellijke families in de Liemers. Hun burcht groeide uit tot kasteel Bergh zoals we dat nu kennen. Een van de grootste kastelen van Nederland. Er woonde hier ook een hele belangrijke vrouw. Nieuwsgierig wie dat is? Lees snel verder!

Nadat gravin Adela van Hamaland en haar echtgenoot Balderik van het toneel zijn verdwenen, komen grote delen van hun graafschap Hamaland, dat zich uitstrekt van Elten tot Deventer, in handen van de graven van Gelre en de graven van Zutphen. Uiteindelijk belandt een deel van de erfenis in handen van de heren van Bergh.

Al in de zestiende eeuw kwamen de eerste Joden naar de Liemers. Veel Joden voelden zich in Duitsland bedreigd. Daar waren veel mensen tegen het joodse geloof en de Joden zelf. Daarom verhuisden veel Duitse Joden naar Nederland. Een klein aantal ging in de Liemers wonen. Hoe is het deze joodse mensen vergaan? Lees er hier meer over.

Wat een ontdekking moet het zijn geweest dat je uit bepaalde gesteenten koper of ijzer kon smelten! Dat maakte het overleven in de toen nog wilde natuur een stukje makkelijker, ook bij ons in de Liemers. Lees hier meer over de brons- en ijzertijd in onze streek.

De namen van de prehistorische periodes bronstijd en ijzertijd zijn afgeleid van de nieuwe materialen die na de steentijd werden gebruikt voor het maken van werktuigen en wapens. Wat een ontdekking moet het zijn geweest dat men uit bepaalde gesteenten koper of ijzer kon smelten door verhitting! Dit verruimde de mogelijkheden van de mensen om te overleven in de nog sterk natuurlijke omgeving.

De oudste overblijfselen van aanwezigheid van mensen in de Liemers dateren van het eind van de oude steentijd, ca. 8.800 voor Christus. Deze mensen waren nomaden, die leefden van jacht, visvangst en het verzamelen van knollen en vruchten. Pas veel later, tijdens de nieuwe steentijd, werd er ook landbouw bedreven in de Liemers. Toen ontstonden er vaste nederzettingen, die gebonden waren aan de landbouwgronden. Wat we er vooral van hen aantreffen zijn de werktuigen van vuursteen, die in de bodem bewaard zijn gebleven.

Na de val van Napoleon leek het er even op, dat de voormalige Kleefse delen van de Liemers gewoon Nederlands zouden worden. Maar de Pruisen kwamen er toch nog een paar jaar terug. Pas op 1 juni 1816 kon er feest worden gevierd in Zevenaar en in Lobith zelfs pas op 1 maart 1817.

Op 12 juni 1672 stond één van de grootste vorsten uit de Europese geschiedenis op de Elterberg met uitzicht op Rijn. Het was niemand minder dan Lodewijk de Veertiende, bijgenaamd de Zonnekoning. Met een enorme legermacht van 130.000 man was de Franse vorst richting het steenrijke Holland getrokken. Zijn grootste triomf vierde Lodewijk de Veertiende in de Liemers, bij Lobith. Daar stak het Franse leger de Rijn over. De gebeurtenis is nog altijd terug te zien in het prachtige paleis van Versailles bij Parijs.

Weinigen zullen in de Liemers bij de berichten over de Franse Revolutie in 1789 hebben vermoed, dat hiermee een proces op gang zou komen, dat ook deze streek voorgoed zou veranderen. Toch zou de negentiende eeuw er heel anders uit gaan zien dan de achttiende. De kiem werd gelegd in de overgangstijd 1795-1813.