Operatie Veritable
Tot februari 1945 kwamen de geallieerden niet door het front heen. De geallieerden waren landen die samen vochten tegen nazi-Duitsland om een einde te maken aan de Tweede Wereldoorlog. De Duitsers hadden dijken doorgestoken. Daardoor stonden grote delen van de Betuwe, de Liemers en andere gebieden onder water. In de nacht van 8 februari 1945 begon het Canadese leger met Operatie Veritable. Ze wilden vanuit Groesbeek de Duitse troepen verslaan die zich aan de zuidoever van de Rijn bevonden. Tegelijkertijd zou het Amerikaanse leger aanvallen vanuit de andere kant. Het doel was om Duisburg en Düsseldorf aan de Rijn te bereiken.
Operatie Plunder
Begin maart 1945 was de zuidoever van de Rijn bij Kleef en Goch volledig vrij van Duitse troepen. Nu wilden de geallieerden de Rijn oversteken, ergens tussen de plaatsen Rees en Wesel. Daarna moesten de soldaten aanvallen in Emmerich, Elten en verder richting ’s-Heerenberg, Zevenaar en Didam, de Oude IJsselstreek en Doetinchem. Deze operatie kreeg codenaam Plunder. In totaal staken 1,25 miljoen soldaten de Rijn over met 70.000 voertuigen en 300.000 ton goederen.
Bombardementen in de Liemers
De geallieerden legden bij Emmerich pontonbruggen over de Rijn. Zo konden ze continu soldaten en spullen overzetten. Aan de overkant stonden 2.000 kanonnen, met bijna een miljoen granaten. Het Gelders Eiland, de Eltenberg, Bergh, Emmerik en de Oude IJsselstreek werden wekenlang zwaar gebombardeerd.
Vóór deze operatie bombardeerden de geallieerden wekenlang Duitse vliegvelden, havens, wegen en spoorlijnen. Zo probeerden ze zoveel mogelijk te voorkomen dat de Duitsers troepen, wapens en voorraden konden aanvoeren tijdens de operatie.
Oversteek van de Rijn
Op 23 maart 1945 begonnen 200 bommenwerpers de stad Wesel te bombarderen. Tegelijkertijd begon Operatie Widgeon: de geallieerden staken de Rijn over. Kleine boten met rupsbanden brachten dagenlang soldaten over. Drijvende pontons en vlotten brachten tanks, kanonnen en zware voertuigen naar de overkant. Daar begonnen ze flink te schieten.
Pas de volgende ochtend stopte het schieten. Toen landden er duizenden parachutisten en honderden zweefvliegtuigen met soldaten bij de Duitse stad Hamminkeln. Deze luchtlandingsoperatie had de codenaam Varsity. Het Canadese leger rukte snel op naar Emmerich. Er volgden zware gevechten, maar op 31 maart namen de Canadezen Emmerich in. Ze begonnen er met het bouwen van bruggen.
5 mei
Op 1 april 1945 gaven de Duitsers zich definitief over in Emmerich, Elten en ’s-Heerenbergh. De geallieerden rukten snel op en bevrijdden de Liemers. Alleen op een paar plekken, zoals bij Zutphen en Groningen, boden Duitse troepen nog weerstand. Daarom kwamen er nog wekenlang Canadese oorlogsmaterialen door de Liemers, op weg naar het noorden.
Operatie Plunder was een succes. Op 5 mei 1945 gaven alle overgebleven Duitse troepen in Nederland zich over. In hotel De Wereld in Wageningen werd de handtekening voor de vrede gezet door de Canadese generaal Foulkes en de Duitse generaal Blaskowitz.
Voor Nederland was de Tweede Wereldoorlog voorbij.
Deze pagina is een bewerkte versie van een eerdere publicatie. Bewerking: VAtotZ & Kunstwerk! Liemers Museum.
Literatuur
Zweers, Edwin, Tussen trommelvuur en Tommies, Old Ni-js, lijfblad van de Heemkundekring Bergh, maart 2005, pag. 7-23
Nederkoorn, W.P. en G.J.B. Stork, Er op of er onder. Hoe de Achterhoek en Lijmers de Duitse bezetting doorstonden en ervan werden bevrijd, Doetinchem 1946
Stock, James W., Opmars over de Rijn. Eindoffensief tegen Hitler, Antwerpen 1991
Bollen, Hen en Paul Vroemen, Canadezen in actie. Nederland najaar 1944-voorjaar 1945, zonder jaar en plaats van uitgave
