‘De botterfabriek’
In de Liemers kom je geen bijzondere bouwstijlen tegen. In Angerlo staat nog de zuivelfabriek of ‘botterfabriek’’. Het voorgebouw is in 1930 in Amsterdamse Stijl opgetrokken. De geschiedenis gaat veel verder terug, want de Coöperatieve Angerlose Zuivelfabriek was er al in 1894.
Toen was het een stoomzuivelfabriek. De werkwijze kan vergeleken worden met de Stoomzuivelfabriek Friea in het Openluchtmuseum in Arnhem. In 1980 sloot de zuivelfabriek in Angerlo, omdat er geen bestaansrecht meer zou zijn. Het gebouw was ook een ontmoetingsplaats voor melkventers op hun wagentjes, de zogenaamde driewielertjes. Ze haalden hier hun waar op en reden vervolgens hun route door de regio.
De melk werd dagelijks aangeleverd op vrachtwagens waarop de melkbussen van 30 tot 50 liter stonden. De chauffeurs tilden de bussen van de wagens af. Om rugpijn tegen te gaan werd er ‘met beleid getild’. Daarna werd het vetgehalte van de melk gemeten: hoe hoger het vet hoe meer geld voor de boeren. Melk met veel vet betekende namelijk een hogere kaasproductie. Na het vet weghalen bleef de ‘ondermelk’ over die terugging naar de boer. Hij voerde hiermee zijn varkens en kalveren.
De chauffeurs reden behoorlijke afstanden. Er waren namelijk erg veel keuterboertjes die maar een paar koeien hadden. Later kwamen de melktanks bij de grotere boeren op het erf en pompte melktankwagen het melk weg.
Bron: Kunstwerk! Liemers Museum