Op 6 juni 1944 landden soldaten uit Amerika, Groot-Brittannië en Canada op de stranden van Normandië in Frankrijk. Dit was het begin van de langverwachte bevrijding van West-Europa. Drie maanden later probeerden de geallieerden met operatie Market Garden de brug bij Arnhem te veroveren. Helaas lukte dat niet, daardoor duurde de oorlog nog een lange winter langer. De Liemers lag precies in het gebied waar gevochten werd, het frontgebied. Hoe het er aan toe ging en hoe de Liemers is bevrijd lees je hieronder.

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog speelde de Liemers een belangrijke rol in het plan van de Duitsers om Nederland binnen te vallen. Ze wilden met een gepantserde trein de brug bij Westervoort oversteken. Daar wilden ze de Nederlandse soldaten verrassen en verslaan. Als dat lukte, konden ze snel verder Nederland in. Hoe dat gegaan is? Je leest het hier.

Hoe lang wonen er eigenlijk al mensen in de Liemers? Vanaf 8.800 voor Christus wonen hier al mensen en misschien wel langer… De eerste bewoners trokken van plek naar plek, pas later gingen de mensen op een vaste plek wonen. Hoe we dat weten? Lees snel verder!

Op 15 februari 1856 reed de eerste trein Zevenaar binnen! De stoomtrein reed van Arnhem naar Emmerich en kwam ook langs station Zevenaar. Dat was toen een groot monumentaal gebouw dat was opgericht door de Nederlandsche Rhijnspoorweg (N.R.S.). Treinen kwamen vanuit Amsterdam en Rotterdam. De twee belangrijkste havens van Nederland hadden zo een directe verbinding met het Duitse industriegebied. Heel belangrijk voor de handel. En voor de Liemers!

Nederland bleef tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal. Toch voelde de bevolking van de Liemers de gevolgen van de oorlog. Het Duitse leger vestigde zich in Elten. Er kwam een speciaal kamp in Didam en toen de oorlog eindigde kwamen er heel veel krijgsgevangen naar Nederland. Waarom dat was? Lees het hier.

Op 17 september 1944 startte vanuit Engeland Operatie Market Garden om Duitsland aan te vallen via Nederland. Vanuit de lucht wilden ze de bruggen over de Maas, Waal en Rijn veroveren. Daarna zouden de grondtroepen snel kunnen doorstoten. Voor de bewoners die in dit gebied woonden, dus ook de mensen in de Liemers, werd het te gevaarlijk. Ze moesten weg, op zoek naar een veilige plek. Waar kwamen ze terecht?

In 1789 begon in Frankrijk de Franse Revolutie. De mensen in de Liemers dachten niet dat dit ook hun leven zou veranderen. Toch veranderde er een heleboel in de Liemers. Wat ze er hier van merkten? Lees er hieronder meer over.

In een provincie aan de grens is smokkelen van alle tijden. Uit de Liemers zijn veel smokkelverhalen bekend. Een van de bekendste verhalen is dat van een smokkelactie waarbij niet de goederen over de grens werden gesmokkeld, maar de grens zelf werd verlegd. Dit was de Eltense Boternacht. Het was de grootste legale smokkelactie in de geschiedenis van Gelderland. Lees snel verder om erachter te komen hoe dat is gegaan.

De familie Van den Bergh was in de Middeleeuwen een van de belangrijkste adellijke families in de Liemers. Hun burcht groeide uit tot kasteel Bergh zoals we dat nu kennen. Een van de grootste kastelen van Nederland. Er woonde hier ook een hele belangrijke vrouw. Nieuwsgierig wie dat is? Lees snel verder!

Al in de zestiende eeuw kwamen de eerste Joden naar de Liemers. Veel Joden voelden zich in Duitsland bedreigd. Daar waren veel mensen tegen het joodse geloof en de Joden zelf. Daarom verhuisden veel Duitse Joden naar Nederland. Een klein aantal ging in de Liemers wonen. Hoe is het deze joodse mensen vergaan? Lees er hier meer over.

Wat een ontdekking moet het zijn geweest dat je uit bepaalde gesteenten koper of ijzer kon smelten! Dat maakte het overleven in de toen nog wilde natuur een stukje makkelijker, ook bij ons in de Liemers. Lees hier meer over de brons- en ijzertijd in onze streek.

Op 8 september 1379 geeft heer Willem van den Bergh stadsrechten aan ’s-Heerenberg. De bewoners werden nu zelf voor een deel de baas in de stad. ’s-Heerenberg was de eerste stad van de Liemers. Hoe zag het leven in de stad er in die tijd uit? Lees er hier meer over.

Vroeger bleven mensen meer in hun eigen omgeving dan nu. Ze spraken dan ook in het dialect van die omgeving. Eeuwenlang was ‘plat proaten’ (plat praten) heel normaal. Er waren maar weinig mensen die de officiële taal van het land spraken: Algemeen Beschaafd Nederlands (ABN). Ken jij het dialect van de Liemers? En je ouders of opa en oma? Nieuwsgierig naar een paar echte Liemerse woorden? Lees snel door.

Op 12 juni 1672 stond één van de belangrijkste koningen uit de Europese geschiedenis op de Elterberg. Hij keek uit over de Rijn. Het was Lodewijk de Veertiende, ook wel bekend als ‘de Zonnekoning’. Met een enorm leger van 130.000 soldaten wilde hij via de Liemers het steenrijke Holland veroveren. Of het gelukt is de Rijn over te steken? Lees snel verder.

Een van de bekendste Romeinse vondsten is de grafsteen van de Romeinse Soldaat Marcus Mallius in de buurt van Herwen. Daar was een groot legerfort en een tempelcomplex. Herwen was toen ‘the place to be’. Maar in de Romeinse tijd waren er ook dorpjes op andere plekken in de Liemers. Wil je weten waar? Lees snel verder!

Vanaf het eind van de zevende eeuw kwamen christenen uit Engeland en Ierland naar onze streek. Zij wilden de Friezen en Saksen, de volken die hier woonden, bekeren tot het christendom. Waarom was dat? En welke missionarissen speelden een belangrijke rol in de Liemers?

In het venster “Rijkdom, macht en… moord?” over graafschap Hamaland, kun je lezen dat het gebied in handen kwam van de heren van Gelre. Het gebied werd verdeeld in het graafschap Gelre én het graafschap Kleef. Vanaf toen werden dit de twee belangrijke graafschappen in onze buurt. Een draak en een zwaan hebben er ook iets mee te maken. Hoe dat zit? Je leest het hier.

Als je de grote zaal van Kasteel Huis Bergh in 's-Heerenberg binnenkomt, zie je een levensgroot portret. Daarop staat een streng kijkende ridder in een zwart harnas. Het is graaf Hendrik van den Bergh (1573 – 1638). Het is de tijd van de Gouden Eeuw in Nederland. Maar niet in de Liemers. Hendrik en de mensen in de Liemers leefden in oorlog en ellende. Hoe dat zit? Lees er hier meer over.

Een havezate is een versterkt groot huis met een stuk land. In de Liemers staan nog vier havezaten uit de Middeleeuwen: Rijswijck in Groessen, Magerhorst in Duiven, Loowaard in Loo en Hamerden in Westervoort. In het huisgedeelte woonde de heer of ridder. Een boer pachtte (huurde) het boerderijdeel. Hier woonden lange tijd rijke of adellijke families uit de Liemers. Wil je meer weten over deze vier havezaten? Lees dan verder.

Tot ongeveer 1300 hadden de rivieren in de Liemers, de Rijn, de Oude IJssel en de IJssel, vrij spel. Er waren toen nog geen dijken, alleen hier en daar een verhoging langs de weg. Maar die verhogingen stelden niet zo veel voor. Grote stukken land stonden regelmatig onder water. Het was dweilen met de kraan open, maar in 1328 kwam hier verandering in.