Toegankelijkheid

Skip to main content

Canon

De bevrijding van de Liemers

februari - april 1945
Ansichtkaart over de bevrijding door Steen.
Op 6 juni 1944 landden soldaten uit Amerika, Groot-Brittannië en Canada op de stranden van Normandië in Frankrijk. Dit was het begin van de langverwachte…
Lees meer

De Duitse inval in de Liemers

mei 1940
De brug bij Westervoort. De foto is genomen van de zuidzijde in 1940. Links drie Duitse soldaten van het SS Regiment “Der Führer”.
Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog speelde de Liemers een belangrijke rol in het plan van de Duitsers om Nederland binnen te vallen. Ze wilden met een…
Lees meer

De Duitse inval in de Liemers

De brug bij Westervoort. De foto is genomen van de zuidzijde in 1940. Links drie Duitse soldaten van het SS Regiment “Der Führer”.
De Liemers speelde aan het begin van de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol in het Duitse aanvalsplan. Zo hadden de Duitsers de bedoeling om met een…
Lees meer

De eerste mensen in de Liemers

8800 v.Chr.
Opgraving van een vuursteenvindplaats in 1990 door de AWN (amateurarcheologen) in Lengel. Om de verspreiding van de stukjes vuursteen in beeld te brengen wordt er opgegraven volgens een schaakbordpatroon.
Hoe lang wonen er eigenlijk al mensen in de Liemers? Vanaf 8.800 voor Christus wonen hier al mensen en misschien wel langer… De eerste bewoners trokken van…
Lees meer

De eerste trein in de Liemers

15 februari 1856
Station Zevenaar 1902
Op 15 februari 1856 reed de eerste trein Zevenaar binnen! De stoomtrein reed van Arnhem naar Emmerich en kwam ook langs station Zevenaar. Dat was toen een…
Lees meer

De Eerste Wereldoorlog in de Liemers

1914 - 1918
Quarantainekamp Didam
Nederland bleef tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal. Toch voelde de bevolking van de Liemers de gevolgen van de oorlog. Het Duitse leger vestigde zich in…
Lees meer

De evacuatie van Duiven, Westervoort en Zevenaar

najaar 1944
Foto van de evacuatiestroom door Nieuw-Dijk aan het eind van de Tweede Wereldoorlog. Lobithse vluchtelingen trekken door de Smallestraat in Nieuw-Dijk. Op de foto de families Van Burck en Naterop. Het meisje vooraan links is de 10-jarige Ria van Burck (gehuwd Hoogveld) met naast haar haar broertje John. Achter haar staat haar moeder en de man met de hoed achter de met een zeil afgedekte kar, is haar vader. De bok wordt geleid door Theo Naterop, Harrie Natrop (14 jaar) is te zien naast de man met de fiets. Bijna verscholen achter de kar (je ziet alleen zijn hoofd) staat Jan Naterop toen 16 jaar oud. De families Van Burck en Naterop waren buren en deelden 's -nachts een kelder omdat de geallieerden vanuit Kleef en Nijmegen op de Duitse stellingen bij Arnhem schoten. Vanwege het gevaar is de Liemers ten oosten van de spoorlijn Arnhem-Zevenaar geëvacueerd. De voettocht ging van Tolkamer naar Herwen waar ze een paar dagen bleven. Van de familie Wijnker kregen ze een bok en een kar voor hun spullen. De enige die goed met het dier om kon gaan was Theo Naterop. Tijdens de tocht vanuit Herwen, via Nieuw-Dijk, naar Doetinchem was het heel erg koud. Volgens Harrie Naterop lag overal ijs. Uiteindelijk kwamen de families bij een familie in Westendorp bij Varsseveld terecht. De familie Van Burck verbleef daar bij de familie Lettink en Ria van Burck heeft goede herinneringen aan de tijd dat ze in Westendorp verbleef. (informatie uit de Gelderlander van 25 mei 2010 die de foto eerder dit jaar (april) publiceerde wat vervolgens deze reactie opriep
Op 17 september 1944 startte vanuit Engeland Operatie Market Garden om Duitsland aan te vallen via Nederland. Vanuit de lucht wilden ze de bruggen over de…
Lees meer

De Fransen zorgen voor onrust

1795 - 1813
Oude kaart van de Kleefse enclaves in 1805
In 1789 begon in Frankrijk de Franse Revolutie. De mensen in de Liemers dachten niet dat dit ook hun leven zou veranderen. Toch veranderde er een heleboel in…
Lees meer

De grootste smokkelactie van de Liemers

1963
Foto van het personeel van douane en Marechaussee voor het grenspostgebouw bij de grensovergang Elten - Hüthum in 1962. Van links naar rechts: de eerste douanier Ooyink, de vierde Smits (woonde Emmerichseweg 2), de achtste Van Leeuwen, de veertiende (is tweede van rechts) Breeman. De foto is gemaakt in de periode dat Elten bij Nederland hoorde vanaf 23 april 1949 tot 1 augustus 1963. Dat het gaat om 1962, mogelijk 1963, is te zien aan het type uniform van de Marechaussees. Deze uniformen zijn namelijk pas in 1962 ingevoerd.
In een provincie aan de grens is smokkelen van alle tijden. Uit de Liemers zijn veel smokkelverhalen bekend. Een van de bekendste verhalen is dat van een…
Lees meer

De heren van Bergh

1100 - 1712
Oude munt met daarop Graaf Willem IV
De familie Van den Bergh was in de Middeleeuwen een van de belangrijkste adellijke families in de Liemers. Hun burcht groeide uit tot kasteel Bergh zoals we…
Lees meer

De joodse gemeenschap in de Liemers

1545 - 1945
Rood fluwelen Thoramantel, met opschrift: Nedobat ha tephareth nosjim wesjaloom werowoth kk Zevenaar sj(abbat) k(oudesh) akow tod or lepok. Vertaling: Geschenk van de Vereniging Sieraad van de vrouwen en vrede en vriendschap heilige gemeente Zevenaar sabbath in het jaar 5676 (1916)
Al in de zestiende eeuw kwamen de eerste Joden naar de Liemers. Veel Joden voelden zich in Duitsland bedreigd. Daar waren veel mensen tegen het joodse geloof…
Lees meer

De Liemers in de bronstijd en ijzertijd

3000 v.C - 500
Voorbeeld van een boerderij uit deze tijd. Foto: Peter van der Sluijs, CC BY-SA 4.0
Wat een ontdekking moet het zijn geweest dat je uit bepaalde gesteenten koper of ijzer kon smelten! Dat maakte het overleven in de toen nog wilde natuur een…
Lees meer

De mens en het Liemers landschap

ca. 1000 - nu
Rivierlandschap in de Liemers, foto: Ferdinand van Hemmen
Klimaatverandering zorgt ervoor dat er steeds vaker grotere hoeveelheden water door onze rivieren stroomt. Het risico op overstromingen wordt daardoor ook…
Lees meer

De Rijnoversteek van Lodewijk de Veertiende bij Lobith

Schilderij van de oversteek van de Rijn door Lodewijk XIV
Op 12 juni 1672 stond één van de grootste vorsten uit de Europese geschiedenis op de Elterberg met uitzicht op Rijn. Het was niemand minder dan Lodewijk de…
Lees meer

De Romeinse limes in de Liemers

Stenen tablet met romeinse tekst
De Liemers lag meer dan vier eeuwen aan de rand van het Romeinse Rijk. De komst van de Romeinen met hun technologische en maatschappelijke verworvenheden…
Lees meer

De stadsrechten van ’s-Heerenberg

1379
De 'Stadsbrief' is een op perkament (geprepareerde dierenhuid) geschreven akte die uitgegeven werd door Willem heer van den Bergh (+1387). Hij droeg daarmee een aantal van zijn bevoegdheden over aan de bewoners van ’s-Heerenberg die daarmee voor een deel in zijn plaats traden. Dit wordt stadsrecht genoemd (statt=in plaats van). In plaats van de heer van Bergh oefenden de burgers van de stad dus voortaan een deel van de rechterlijke en bestuurlijke bevoegdheden uit. ‘s-Heerenberg werd daarmee een stad. De stadsbrief bevindt zich in het archief van Huis Bergh. Inv.nr. 1842 AHB Archief Huis Bergh.
Op 8 september 1379 geeft heer Willem van den Bergh stadsrechten aan ’s-Heerenberg. De bewoners werden nu zelf voor een deel de baas in de stad. ’s-Heerenberg…
Lees meer

De stadsrechten van ’s-Heerenberg

De 'Stadsbrief' is een op perkament (geprepareerde dierenhuid) geschreven akte die uitgegeven werd door Willem heer van den Bergh (+1387). Hij droeg daarmee een aantal van zijn bevoegdheden over aan de bewoners van ’s-Heerenberg die daarmee voor een deel in zijn plaats traden. Dit wordt stadsrecht genoemd (statt=in plaats van). In plaats van de heer van Bergh oefenden de burgers van de stad dus voortaan een deel van de rechterlijke en bestuurlijke bevoegdheden uit. ‘s-Heerenberg werd daarmee een stad. De stadsbrief bevindt zich in het archief van Huis Bergh. Inv.nr. 1842 AHB Archief Huis Bergh.
"Wy Willem, here van den Berghe ende van Bilant, ridder, maecken condt allen luyden ende bekennen in desen apenen brieff…", zo begint de stadsbrief, waarmee…
Lees meer

De taal van de Liemers

1960
Afbeelding van het boekje Nijntje in het Liemers
Vroeger bleven mensen meer in hun eigen omgeving dan nu. Ze spraken dan ook in het dialect van die omgeving. Eeuwenlang was ‘plat proaten’ (plat praten) heel…
Lees meer

De taal van de Liemers

Kaartje van de taalgrenzen van de Liemers
Vroeger, toen men niet zo mobiel was als tegenwoordig, sprak men het dialect van de eigen omgeving. Eeuwenlang waren dialecten standaardtaal en werd de taal…
Lees meer

De Zonnekoning in de Liemers

1672
Schilderij van de oversteek van de Rijn door Lodewijk XIV
Op 12 juni 1672 stond één van de belangrijkste koningen uit de Europese geschiedenis op de Elterberg. Hij keek uit over de Rijn. Het was Lodewijk de…
Lees meer