Zelf je geloof kiezen
De Liemers was een erg katholieke regio. Dat kwam vooral doordat een groot deel van de Liemers (Zevenaar, Duiven, Groessen en Loo) eeuwenlang bij Kleef hoorde. De mensen in het Hertogdom Kleef mochten zelf kiezen welk geloof ze hadden. Ook toen in heel Nederland veel mensen protestant werden door de Reformatie.
Ook in het andere deel van de Liemers waren de meeste mensen katholiek. Dat noemden ze ook wel ‘Rooms’, omdat de paus in Rome woonde. Maar de Liemerse katholieken die niet in het Kleefse gebied woonden, werden gediscrimineerd. Want de officiële godsdienst van de Nederlandse Republiek was het protestantse geloof. Katholieke kerken werden afgepakt en katholieke scholen werden verboden. In de Kleefse gebieden was dat niet zo. De katholieken uit Bergh, Didam en Gendringen gingen daarom in de Kleefse gebieden naar de kerk. Daar trouwden ze en doopten ze hun kinderen.
Geen processies meer?
In 1816 werden de Kleefse gebieden bij Nederland gevoegd. De regering zei wel dat iedereen zijn eigen godsdienst mocht kiezen, maar de katholieken uit deze gebieden kregen nu ook te maken met discriminatie. Zo kwamen er bijvoorbeeld geen katholieken in het bestuur van de gemeenten.
Daardoor waren tot ver in de 19e eeuw de meeste Liemerse burgemeesters protestants. Dat gaf wel wat problemen. In 1816 werden processies verboden. Er werd gezegd dat de protestanten zich daaraan zouden kunnen storen. Pastoors kwamen flink in opstand tegen dit besluit. Uiteindelijk lukte het: de processies in de Kleefse gebieden mochten weer.
Van Nispen & de katholieke zaak
De Zevenaarse adellijke familie Van Nispen was belangrijk voor de katholieken. De broers Jan en Carel streden keer op keer voor de katholieke zaak. Samen kregen ze het voor elkaar om in de provinciale politiek te belanden. Jan werd in 1848 zelf als Tweede Kamerlid verkozen. Zo kon hij bij de regering aandacht vragen voor onze regio. In het voorjaar van 1830 startte onze regio een petitie aan de Tweede Kamer. De eisen waren simpel: vrijheid van drukpers, vrijheid van onderwijs en een eerlijke verdeling van functies in het bestuur.
Vrijheid van godsdienst
In 1848 werd de grondwet veranderd. Dat zorgde voor een grote verbetering voor de katholieken. In de wet stond nu dat mensen vrije keuze hadden in godsdienst, drukpers, vereniging en vergadering.
De katholieke gemeenschap werd steeds hechter. Er kwamen steeds meer katholieken in de politiek. Ook kwam er meer ruimte voor katholieke feesten, schilderijen, beelden en muziek. Aan het eind van de 19e eeuw kregen de Liemerse gemeenten steeds vaker een katholieke burgemeester. Op veel plekken in de Liemers kwamen nieuwe katholieke kerken. Bestaande kerken werden uitgebreid. De vrijheid van vereniging zorgde ervoor dat er veel meer katholieke verenigingen werden opgericht. Een groot deel daarvan bestaat nu nog steeds.
Deze pagina is een bewerkte versie van een eerdere publicatie. Bewerking: VAtotZ & Kunstwerk! Liemers Museum.
